Σειρά υπολογισμού υδατανθράκων: Οι διάφορες ταχύτητες των υδατανθράκων

Όπως και τα διάφορα μέλη του ζωικού βασιλείου, δεν κινούνται όλοι οι υδατάνθρακες με τον ίδιο ρυθμό. Υπάρχουν υδατάνθρακες ταχείας δράσης, οι οποίοι μπορούν να θεωρηθούν ως τα τσιτάχ του κόσμου των υδατανθράκων. Υπάρχουν υδατάνθρακες μεσαίας δράσης, οι οποίοι είναι κάτι σαν τις αρκούδες (ακόμα και σαν μια θυμωμένη αρκούδα που ορμάει προς τα εσάς). Τέλος υπάρχουν και οι υδατάνθρακες-χελώνες, που κινούνται πιο αργά από όλους τους άλλους. Για όσους ζείτε με διαβήτη τύπου 1, το να κατανοήσετε τις ταχύτητες των υδατανθράκων μπορεί να σας βοηθήσει σημαντικά στη διαχείριση των επιπέδων της γλυκόζης αίματος (Blood Glucose).

Περισσότερα για τους διαγωνιζόμενους στην κούρσα των υδατανθράκων

Οι υδατάνθρακες είναι ένα από τα τρία σημαντικά μακροθρεπτικά συστατικά (τα άλλα δύο είναι τα λιπαρά και οι πρωτεΐνες) και υπάρχουν σε πολλά και διάφορα τρόφιμα και ποτά. Οι περισσότεροι τύποι υδατανθράκων διασπώνται από τον οργανισμό σε γλυκόζη μετά την κατανάλωσή τους. Αυτό, φυσικά, σημαίνει ότι οι υδατάνθρακες που τρώτε ή πίνετε έχουν άμεσο αντίκτυπο στα επίπεδα της BG σας.¹

Η ταχύτητα ενός υδατάνθρακα υποδηλώνει το πόσο γρήγορα χωνεύεται και απορροφάται από τον οργανισμό. Αυτό συνδέεται επίσης με το πόσο γρήγορα μπορεί να αυξήσει την BG σας αφού καταναλώσετε την τροφή ή το ποτό που περιέχει τον υδατάνθρακα. Οι υδατάνθρακες-τσιτάχ είναι ταχείας δράσης, που σημαίνει ότι διασπώνται γρήγορα και εισέρχονται στο κυκλοφορικό λίγο μετά την κατανάλωσή τους. Αντιστρόφως, οι υδατάνθρακες-χελώνες αργούν περισσότερο να χωνευτούν και να απορροφηθούν από τον οργανισμό. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μια ηπιότερη επίδραση στην BG σας.

Μια άλλη έννοια που περιγράφει τους υδατάνθρακες ταχείας, μεσαίας και βραδείας δράσης είναι ο γλυκαιμικός δείκτης (Glycemic Index). Ο GI είναι μια λίστα που κατατάσσει τους υδατάνθρακες από το 0 έως το 100 με βάση τον τρόπο με τον οποίον επηρεάζουν τα επίπεδα της BG.² Όσο χαμηλότερος είναι ο GI, τόσο πιο αργός είναι ο υδατάνθρακας, σαν χελώνα. Όσο υψηλότερος είναι ο GI, τόσο πιο έντονη είναι η επίδραση του υδατάνθρακα στην BG σας – αυτοί είναι οι υδατάνθρακες-τσιτάχ.

Ακολουθούν μερικές ακόμα πληροφορίες που θα σας βοηθήσουν να κατανοήσετε τους διαφορετικούς υδατάνθρακες που παρομοιάζονται με τα συγκεκριμένα ζώα.

• Υδατάνθρακες-τσιτάχ: Αυτοί οι ταχείας δράσης υδατάνθρακες υψηλού GI είναι συνήθως εκείνοι με GI πάνω από 70.² Τα παραδείγματα των υδατανθράκων-τσιτάχ περιλαμβάνουν τα δισκία και ροφήματα γλυκόζης, καθώς και τα αναψυκτικά με ζάχαρη. Αν σας φαίνεται ότι είναι κάτι που θα πρέπει να έχετε σε ένα κιτ υπογλυκαιμίας, έχετε δίκιο. Οι υδατάνθρακες-τσιτάχ μπορούν να σας χρησιμεύσουν βοηθώντας σας σε περίπτωση υπογλυκαιμίας.³
• Υδατάνθρακες-αρκούδες: Αυτοί οι μεσαίας δράσης υδατάνθρακες είναι εκείνοι με GI μεταξύ 55 και 70.² Οι πατάτες, οι γλυκοπατάτες, το κουσκούς και το ψωμί θεωρούνται τροφές που περιέχουν υδατάνθρακες-αρκούδες. Οι υδατάνθρακες-αρκούδες χρησιμοποιούνται συνήθως μετά τους υδατάνθρακες-τσιτάχ στην αντιμετώπιση της υπογλυκαιμίας.³
• Υδατάνθρακες-χελώνα: Αυτοί οι βραδείας δράσης υδατάνθρακες χαμηλού GI είναι εκείνοι με GI κάτω από 55.² Οι υδατάνθρακες-χελώνα περιλαμβάνουν το κριθάρι περλέ, τα φασόλια και τις φακές. Οι άνθρωποι με διαβήτη τύπου 1 μπορεί να έχουν ακούσει ότι πρέπει να προτιμούν τους υδατάνθρακες-χελώνα. Ωστόσο, μια υγιεινή διατροφή δεν αποκλείει τελείως τους υδατάνθρακες-τσιτάχ. Το ιδανικό είναι να συμπεριλάβετε στη διατροφή σας περισσότερους υδατάνθρακες τύπου χελώνα και αρκούδα και λιγότερους τσιτάχ.²

Αυτή η κούρσα κρύβει κάποια μυστικά

Δυστυχώς για το τσιτάχ, την αρκούδα και τη χελώνα, αυτή η πίστα αγώνων ταχύτητας έχει κάμποσες απότομες στροφές. Η επίδραση της ταχύτητας των υδατανθράκων στην BG σας δεν εξαρτάται απλώς από το αν είναι ταχείας, μεσαίας ή βραδείας δράσης. Ο δείκτης GI και η ταχύτητα των υδατανθράκων επηρεάζονται επίσης από τα εξής:⁴

• Τρόπος μαγειρέματος.
• Στάδιο ωρίμανσης ενός φρούτου ή λαχανικού.
• Πόσο επεξεργασμένο είναι ένα τρόφιμο.
• Περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες, λιπαρά και ίνες.

Είναι επίσης σημαντικό να έχετε υπόψη σας ότι ο κάθε οργανισμός αντιδράει διαφορετικά στους διάφορους υδατάνθρακες.² Ο καθένας είναι μοναδικός!

Κάποιες τελευταίες σκέψεις

Δεν χρειάζεται να σας απασχολεί διαρκώς η κούρσα των υδατανθράκων – έχετε πολύ καλύτερα πράγματα να κάνετε! Ωστόσο, η βασική κατανόηση των υδατανθράκων που παρομοιάζονται με τσιτάχ, αρκούδα και χελώνα μπορεί να σας βοηθήσει να διαχειριστείτε καλύτερα τον διαβήτη τύπου 1. Αν ο ζωολογικός κήπος των υδατανθράκων κάποια στιγμή σας προκαλέσει σύγχυση, μη διστάσετε να μιλήσετε στην ιατρική ομάδα που σας παρακολουθεί για τον διαβήτη σας.

Βιβλιογραφία

1. Diabetes UK. Why Understanding Carbs (and How to Count Them) Matters. https://www.diabetes.org.uk/. 2019. Διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.diabetes.org.uk/guide-to-diabetes/enjoy-food/carbohydrates-and-diabetes/nuts-and-bolts-of-carb-counting/learn-about-carb-counting . (Πρόσβαση: Οκτώβριος 2022).
2. Diabetes Australia. Glycaemic Index. https://www.diabetesaustralia.com.au/. 2020. Διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.diabetesaustralia.com.au/food-activity/eating-well/glycemic-index/. (Πρόσβαση: Οκτώβριος 2022).
3. Fumanelli J, Franceschi R, Bonani M, Orrasch M, Cauvin V. Treatment of hypoglycemia during prolonged physical activity in adolescents with type 1 diabetes mellitus. Acta Biomed. 2020;91(4):e2020103.
4. Diabetes UK. Glycaemic Index and Diabetes. https://www.diabetes.org.uk/. 2021. Διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.diabetes.org.uk/guide-to-diabetes/enjoy-food/carbohydrates-and-diabetes/glycaemic-index-and-diabetes. (Πρόσβαση: Οκτώβριος 2022).