Αναδιαμορφώστε τον τρόπο που σκέφτεστε: Γεια σας, Είμαι…..
Αν σας ζητηθεί να ορίσετε την ταυτότητά σας, ποια θα ήταν η πρώτη λέξη που θα ερχόταν στο μυαλό σας; Θα ήταν το επάγγελμά σας («Είμαι λογιστής»); Θα ήταν ο ρόλος σας στην οικογένειά σας («Είμαι μητέρα»); Ο προσδιορισμός του εαυτού σας με τέτοιο τρόπο μπορεί να έχει τις χρήσεις του, ειδικά όταν συστήνεστε σε κάποιον που μόλις γνωρίσατε. Ωστόσο, στο πλαίσιο των αρνητικών σκέψεων, οι «ταμπέλες» μπορεί να έχουν ορισμένες δυσμενείς συνέπειες.
Άνθρωποι και ταμπέλες…
Συμβαίνει όταν ένα άτομο εφαρμόζει ένα αρνητικό, υποτιμητικό όνομα είτε στον εαυτό του είτε σε κάποιον άλλο.1 Είναι ένας τύπος γνωστικής παραμόρφωσης, που είναι ένα προκατειλημμένο, λανθασμένο μοτίβο σκέψης. Δίνοντας στον εαυτό σας αυτό το όνομα ή ετικέτα, υπεραπλουστεύετε την ταυτότητά σας και κατηγοριοποιείτε τον εαυτό σας σε ένα συγκεκριμένο βάζο (το οποίο, παρεμπιπτόντως, είναι πραγματικά το μόνο μέρος όπου πρέπει να χρησιμοποιούνται ετικέτες.)
Οι γνωστικές στρεβλώσεις, όπως η επισήμανση, μπορεί να σχετίζονται με καταστάσεις κακής διάθεσης, όπως μελαγχολία και άγχος.2 Εάν ζείτε με διαβήτη τύπου 1, μπορεί να διατρέχετε υψηλότερο κίνδυνο να βιώσετε ανεπαρκή συναισθηματική υγεία, συμπεριλαμβανομένης της κατάθλιψης, του άγχους και της δυσφορίας που σχετίζεται με τον διαβήτη. Αξίζει τον κόπο να το γνωρίζουμε αυτό, καθώς η συναισθηματική δυσφορία έχει συσχετιστεί με αυξημένες δυσκολίες στην αυτοδιαχείριση του διαβήτη κάποιου, οδηγώντας δυνητικά σε περισσότερες επιπλοκές που σχετίζονται με τον διαβήτη.3
Δεν είστε σίγουροι αν έχετε τάση να βάζετε ταμπέλες; Δείτε εάν κάποια από αυτές τις παρακάτω προτάσεις ακούγεται σαν κάτι που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε:
«Είμαι διαβητικός, αυτό είναι λίγο πολύ το μόνο που χρειάζεται να ξέρετε για μένα».
«Δεν νομίζω ότι τα αποτελέσματά μου για την HbA1c θα επανέλθουν σε καλά επίπεδα. Είμαι τελείως άχρηστος».
«Αυτός ο δάσκαλος γυμναστικής είναι λίγο υπέρβαρος παρ' όλη αυτή τη συζήτηση περί fitness. Είναι τόσο υποκριτής».
«Το παιδί μου συνεχίζει να αρνείται να φορέσει την αντλία ινσουλίνης του στο σχολείο, ο εξαγριωμένος μικρός επαναστάτης!»
Στην επιφάνεια μπορεί να φαίνεται αβλαβές. Ίσως το παιδί σας είναι στην πραγματικότητα ένας εξοργισμένος μικρός επαναστάτης. Ωστόσο, πώς η χρήση μιας τέτοιας ταμπέλας σας κάνει να βλέπετε τον εαυτό σας ή το άλλο άτομο που έχετε χαρακτηρίσει; Μάλλον όχι από ένα πολύ ευνοϊκό πρίσμα.
Πώς να αφαιρέσετε αυτήν την ταμπέλα
Το να χαρακτηρίζετε τον εαυτό σας (ή οποιονδήποτε άλλον) ως το ένα ή το άλλο πράγμα μπορεί να θεωρηθεί παράλογο. Αυτό συμβαίνει επειδή η ταυτότητα ενός ατόμου δεν μπορεί να συνοψιστεί πλήρως σε κάτι που έχει κάνει ή δεν έχει κάνει, έχει ή δεν έχει. Είσαι ένα πολύ πιο περίπλοκο ον από απλώς «ένας διαβητικός». Η χρήση ταμπέλας δεν είναι μόνο μια ανακριβής, ελλιπής περιγραφή, αλλά είναι επίσης αυτοκαταστροφική ή, αν χρησιμοποιηθεί για άλλο άτομο, ταπεινωτική και εχθρική.
Ένας τρόπος για να αφαιρέσετε αυτήν την ταμπέλα είναι να διαγράψετε το "Είμαι/είναι" από την αρχή της φράσης σας. Εξετάστε τις παραπάνω δηλώσεις που αναδιατυπώνονται τώρα:
«Ζω με διαβήτη τύπου 1 και ζω επίσης με την οικογένειά μου και τις δύο γάτες μας, που είναι πολύ χαριτωμένες».
«Δεν νομίζω ότι τα αποτελέσματά μου για την HbA1c θα επανέλθουν πολύ καλά. Δεν έχω δείξει μεγάλη αυτοπειθαρχία τον τελευταίο καιρό».
«Αυτή η δασκάλα γυμναστικής είναι κάπως υπέρβαρη, παρ' όλη τη συζήτηση περί απόκτηση φυσικής κατάστασης. Αναρωτιέμαι αν και εκείνη δυσκολεύεται να μετατοπίσει το επιπλέον βάρος, όπως κι εγώ».
«Το παιδί μου συνεχίζει να αρνείται να φορέσει την αντλία ινσουλίνης του στο σχολείο. Βρίσκω τη συμπεριφορά του ιδιαίτερα δύσκολη τώρα τελευταία».
Σημειώστε ότι το να βγάλουμε τις ταμπέλες και τους χαρακτηρισμούς δεν σημαίνει απαραίτητα δικαιολογίες ή ότι αγνοείτε τις προκλήσεις. Είναι απλώς ένας τρόπος για να επαναδιατυπώσετε τον τρόπο που σκέφτεστε για τον εαυτό σας ή τους άλλους αποφεύγοντας να αποδώσετε ένα συγκεκριμένο αρνητικό όνομα στην ταυτότητα κάποιου. Μπορεί επίσης να σας βοηθήσει να κάνετε μία παύση και να σκεφτείτε εάν τα συναισθήματά σας είναι πραγματικά ακριβή ή έγκυρα – αρνείται επανειλημμένα το παιδί σας να φορέσει την αντλία του ή το έχει κάνει στην πραγματικότητα μόνο δύο φορές στην πρόσφατη μνήμη;
Τελικές σκέψεις
Εάν χρειάζεστε βοήθεια στο θέμα των χαρακτηρισμών, μιλήστε με την ομάδα φροντίδας του διαβήτη σας σχετικά με το πώς μπορούν να σας υποστηρίξουν ώστε να βάλετε τη σκέψη σας σε πιο θετικό δρόμο. Το άνοιγμα σε στενούς φίλους και στην οικογένεια μπορεί επίσης να σας βοηθήσει να προσδιορίσετε σε ποιες καταστάσεις τείνετε να χρησιμοποιείτε συχνότερα ταμπέλες. Θυμηθείτε ότι δεν είστε «ένας εντελώς άχρηστος διαβητικός όταν τα επίπεδα της γλυκόζης είναι συνεχώς ψηλά» είστε «άτομο που ζει με διαβήτη τύπου 1 που είχε πρόσφατα δυσκολίες στη διαχείριση της γλυκόζης του». Θυμηθείτε, τα ταμπελάκια και οι ετικέτες ανήκουν στα βάζα, όχι στους ανθρώπους.
Βιβλιογραφία
- Da Luz FQ, Sainsbury A, Hay P, Roekenes JA, Swinbourne J, Da Silva DC, Da S. Oliveira M. Early Maladaptive Schemas and Cognitive Distortions in Adults with Morbid Obesity: Relationships with Mental Health Status. Behavioural Sciences. 2017; 7(1):10.
- Weeks M, Coplan R, Ooi L. Cognitive biases among early adolescents with elevated symptoms of anxiety, depression, and co-occurring symptoms of anxiety-depression. Inf Child Dev. 2017; 26:e2011.
- Gonzalez J, Kane N, Chang T. Cognitive Behavioural Therapy for Adherence and Depression in Diabetes. The Massachusetts General Hospital Handbook of Behavioural Medicine. 2017:115-137.