Czy dieta IF (Intermitten Fasting) - okresowy post - jest skutecznym sposobem na kontrolowanie cukrzycy typu 1? Sprawdźmy, co mówią na ten temat badania

Dieta i zwyczaje żywieniowe odgrywają istotną rolę w skutecznym kontrolowaniu cukrzycy typu 1. Przy tak wielkiej ilości dostępnych diet, które zapewniają osiągnięcie lepszego zdrowia, naturalne jest zastanawianie się, czy mogą one pomóc również w kontrolowaniu cukrzycy typu 1.

Jedną z diet coraz bardziej popularną wśród wielu osób z cukrzycą typu 1, jest dieta IF, czyli tzw. okresowa głodówka. W tym artykule omówimy, na czym polega dieta IF i przedstawimy także, podsumowanie badań dotyczących zastosowania diety IF w kontrolowaniu cukrzycy. Na koniec powiemy, co specjaliści mówią na temat bezpieczeństwa i skuteczności diety IF u osób z cukrzycą typu 1.

Czym jest dieta IF?

Okresowa głodówka (dieta IF) to plan żywienia, w którym osoby regularnie stosują dłuższe okresy postu i krótsze okresy jedzenia¹. W przeciwieństwie do większości planów żywieniowych, które skupiają się na tym, co dana osoba powinna, a czego nie powinna jeść, dieta IF nadaje priorytet temu, kiedy należy jeść¹.

Opiera się na idei, że organizm ludzki rozwinął się w taki sposób, że może przetrwać kilka godzin bez jedzenia, a umiejętność poszczenia pomaga zachować zdrowie i prawidłową masę ciała.

Typowy zachodni styl życia wygląda następująco: dana osoba zjada kilka wysokokalorycznych posiłków, od wczesnego poranka do późnego wieczora i nie uprawia sportu; stężenie glukozy i insuliny w jej organizmie wzrasta, co powoduje przyrost masy ciała. Z czasem taki styl życia zwiększa ryzyko wystąpienia problemów zdrowotnych, takich jak cukrzyca typu 2 oraz zaburzenia funkcjonowania układu odpornościowego².

Okresowa głodówka różni się od często spotykanej diety w zachodnim stylu życia, ponieważ ogranicza czas, w którym dana osoba spożywa posiłki. Istnieją trzy główne warianty diety IF.¹

• Głodówka w ciągu dnia: kilka godzin w ciągu dnia, w czasie których nie spożywa się posiłków i napojów zawierających kalorie. Okres postu zwykle wynosi od 16 do 18 godzin. Po nim następuje krótszy okres, pomiędzy 6 a 8 godzin, w którym można jeść.
• System 5:2: można jeść normalnie przez 5 dni, a w ciągu następnych dwóch dni w tygodniu można zjeść tylko jeden posiłek dziennie. Alternatywnie, w ciągu tych dwóch dni należy ograniczyć ilość spożywanych kalorii do 500 -800 kcal na dobę.
• Całkowity post: całkowite powstrzymanie się od jedzenia przez jeden do trzech dni. Ten rodzaj postu może być niebezpieczny i nie jest zalecany.

Zagrożenia i korzyści związane z dietą IF w kontrolowaniu cukrzycy typu 1
Ze względu na korzystny wpływ diety IF na poziom glukozy i insuliny u osób, które nie chorują na cukrzycę, naukowcy zainteresowali się stosowaniem tego planu żywieniowego jako leczenia dla osób z cukrzycą.

Jednak warto zauważyć, że większość badań skupiała się na wpływie diety IF na osoby z cukrzycą typu 2, a nie typu 1.

W ograniczonej liczbie badań, które analizowały wpływ diety IF na cukrzycę typu 1 wykazano, że może ona wspierać utratę masy ciała i wymogi dotyczące poziomu insuliny.³ Przeprowadzono również badania na zwierzętach wskazujące, że dieta IF może nawet wspierać regenerację regenerację uszkodzonych komórek trzustki.⁶

Jednak nawet w przypadku potencjalnych korzyści wynikających z diety IF dla osób z cukrzycą typu 1, istnieje wiele poważnych zagrożeń dotyczących kontrolowania cukrzycy i ogólnego stanu zdrowia. Do niektórych z nich należą³:

• Zwiększone ryzyko odwodnienia, ponieważ osoby, które poszczą, mają skłonność do jedzenia mniejszej ilości pokarmów zawierających wodę, takich jak owoce, a niektóre osoby mogą dodatkowo przyjmować leki wspomagające usuwanie wody z organizmu.
• Zwiększone ryzyko niskiego poziomu glukozy we krwi u osób przyjmujących insulinę. Taka sytuacja może mieć miejsce, gdy nie zmienia się harmonogramu przyjmowania insuliny, ale zmienia się plan żywienia. Należy pamiętać, że insulina jest hormonem odpowiedzialnym za dostarczanie glukozy do komórek. Gdy dana osoba nie spożywa posiłków, komórki nie są zaopatrzone w glukozę pochodzącą z pokarmu, więc jeśli nie zostaną wprowadzone odpowiednie korekty dotyczące dawkowania insuliny, poziom glukozy może spaść do niebezpiecznie niskiego poziomu.
• Zwiększone ryzyko wystąpienia kwasicy ketonowej, jeśli organizm próbuje zrekompensować niski poziom glukozy poprzez pobieranie zapasów tłuszczu lub, jeśli za bardzo zmniejszono ilość insuliny podczas wprowadzania diety⁴.

Naukowcy wykazali, że dieta IF może być korzystna dla osób z cukrzycą typu 1, jeśli uczestniczą one w stałych, zorganizowanych programach edukacyjnych pomagających w dopasowywaniu stylu życia, leków i monitorowania. Jednak wiele osób z cukrzycą typu 1 nie ma możliwości uczestnictwa w takich programach.⁵

Czy specjaliści polecają dietę IF w celu kontrolowania cukrzycy typu 1?
Chociaż wstępne badania dotyczące stosowania diety IF w kontrolowaniu cukrzycy typu 1 są obiecujące, organizacje zajmujące się cukrzycą, w tym Diabetes UK i American Diabetes Association nie wydały oświadczeń zalecających lub odradzających stosowanie diety IF.

Jest to spowodowane faktem, że potrzebna jest większa ilość badań, aby poznać wyniki dotyczące tej diety oraz ponieważ dieta IF nie jest odpowiednia dla każdego.⁷

Wskazówki dotyczące stosowania diety IF dla osób z cukrzycą typu 1
Nie istnieją medyczne wytyczne dotyczące tego, jak stosować dietę IF w kontrolowaniu cukrzycy. Zespół diabetologów dokonał przeglądu badań, aby zaproponować wytyczne osobom z cukrzycą, które chcą stosować dietę IF jako plan żywieniowy.³

• Uważne obserwowanie poziomów glukozy we krwi, aby zapobiec wystąpieniu zbyt niskiego poziomu glukozy, rozważenie stosowania systemu ciągłego monitorowania glikemii.
• Poznanie objawów hipoglikemii, aby móc rozpoznać je w razie ich wystąpienia.⁵
• W przypadku stosowania pompy insulinowej przygotowanie się do omówienia godzin przyjmowania insuliny i dostosowania dawek z zespołem opieki diabetologicznej.
• Elastyczne podejście do przyjmowania węglowodanów w czasie przerw oraz okresach spożywania posiłków, jeśli poziom glukozy we krwi będzie zbyt niski.
• Pozostanie w bliskim kontakcie z zespołem opieki terapeutycznej oraz współpraca z dietetykiem, aby upewnić się, że zaspokajane są potrzeby żywieniowe w ciągu dnia, a spożywanie posiłków z okresowymi przerwami zaspokajają potrzeby organizmu.
• Jeśli ktoś zdecydował się na stosowanie diety IF - nie spieszyć się. Istnieje okres, w którym organizm dostosowuje się do nowych nawyków żywieniowych. Nawet u osób, które nie chorują na cukrzycę typu 1, okres adaptacji może potrwać do 3 tygodni¹. Osoby z cukrzycą typu 1 muszą być cierpliwe, aby upewnić się, że ich organizm w razie potrzeby ma stałe źródło glukozy oraz że odpowiednio dostosowują leczenie insuliną.

Uwagi na koniec

Wypróbowywanie różnych sposobów żywienia w celu sprawdzenia, czy poprawią stan zdrowia i ułatwią kontrolowanie cukrzycy typu 1 może być kuszące. Jednak dieta IF nie jest ogólnie polecana osobom z cukrzycą typu 1, ponieważ zagrożenia są wysokie, a korzyści można w zasadzie osiągnąć, stosując inne diety i ćwiczenia fizyczne.

W przypadku stosowania diety IF należy dowiedzieć się, jak zidentyfikować i monitorować niespodziewane zmiany dotyczące poziomu glukozy i co najważniejsze, należy współpracować z zespołem opieki terapeutycznej w celu stworzenia planu kontrolowania, zmian w stylu życia oraz przyjmowania leków.

Literatura

1. Intermittent Fasting: What is it, and how does it work? https://www.hopkinsmedicine.org. Available at: https://www.hopkinsmedicine.org/health/wellness-and-prevention/intermittent-fasting-what-is-it-and-how-does-it-work. Published 2020. [Accessed March 2021].
2. Christ A, Latz E. The Western lifestyle has lasting effects on metaflammation.Nature Reviews Immunology. 2019;19(5):267-268.
3. Grajower M, Horne B. Clinical Management of Intermittent Fasting in Patients with Diabetes Mellitus.Nutrients. 2019;11(4):873.
4. Fernández-Cardona A, González-Devia D, Mendivil C. Intermittent Fasting as a Trigger of Ketoacidosis in a Patient With Stable, Long-term Type 1 Diabetes. J Endocr Soc. 2020;4(10).
5. Al-Ozairi E, El Samad A, Al Kandari J, Aldibbiat A. Intermittent Fasting Could Be Safely Achieved in People With Type 1 Diabetes Undergoing Structured Education and Advanced Glucose Monitoring. Front Endocrinol (Lausanne). 2019;10.
6. Cheng C, Villani V, Buono R et al. Fasting-Mimicking Diet Promotes Ngn3-Driven β-Cell Regeneration to Reverse Diabetes.Cell. 2017;168(5):775-788.e12.
7. Diabetes.co.uk. Intermittent fasting may not work for everyone, researchers discover. https://www.diabetes.co.uk. Available at: https://www.diabetes.co.uk/news/2020/june/intermittent-fasting-may-not-work-for-everyone-researchers-discover.html. Published 2020. [Accessed March 2021]