“Je HbA1c-waarde zegt niets over je eigenwaarde”

Dat falen kan ons hele gevoel overnemen, en we kunnen ervan overtuigd raken dat we altijd falen, dat alle waarden slecht zijn en dat we gewoon helemaal niet goed zijn in het beheersen van onze diabetes.

Het grootste deel van dat oordeel vellen we zelf. Natuurlijk zorgen onze artsen en geliefden voor zekere verwachtingen en leggen ze een bepaalde druk op om onze bloedglucosespiegel te managen, maar degene die dagelijks oordeelt over de waarden zijn wij zelf.

Het voordeel daarvan is dat we ook zelf kunnen veranderen hoe we over onszelf oordelen. Door ons oordeel te veranderen kunnen we onszelf veel beter voelen – echt heel veel beter. 

Om te laten zien hoe dat in zijn werk gaat, nemen we George als voorbeeld: George werd op achtjarige leeftijd gediagnosticeerd met type 1 diabetes. Ondertussen is hij 25 jaar oud en gebruikt een insulinepomp in combinatie met Continue Glucosemonitoring (CGM). Hij heeft een lidmaatschap op de sportschool met een personal trainer, en eet gezond. 

De laatste meting van George gaf een HbA1c-waarde van 8,9 procent aan. De hoogste waarde in bijna tien jaar. Bij het zien van deze waarde kon George wel de grond zakken. Tot het zien van die waarde dacht George dat hij de hele dag heel goed bezig was geweest. 

'Ik haat mijn diabetes!', dacht George. 'Ik ben hier helemaal niet goed in. Waarom zou ik nog langer mijn best doen? Ik kan het toch niet. Ik heb altijd te hoge waarden. Ik heb geen zin meer om te proberen om gezond te eten. Ik leer het toch nooit om minder koolhydraten te eten. Naar de sportschool gaan is zinloos omdat mijn bloedsuikers daardoor een lagere waarde krijgen, waardoor ik moet eten, waarna mijn waarden weer te hoog zijn. Dan heb ik alle calorieën die ik net heb verbrand er alweer aan gegeten. Ik verlies nooit genoeg gewicht om gevoeliger te zijn voor insuline. Ik ben echt heel slecht in gezond leven. Ik wil mij er gewoon geen zorgen meer over maken!'

Met deze gedachten maakte George zichzelf wijs dat hij het opgaf. Hij ging niet langer proberen om zijn HbA1c-waarden of leefgewoontes te verbeteren, om  dat het volgens hem gewoon geen zin had. 

Zoals te verwachten, kwam George binnen een jaar nog eens zeven kilo aan. Hij sportte niet meer en kwam niet langer opdagen bij zijn trainingen. Minder tijd in de sportschool leidde tot minder motivatie om gezond te eten. Zijn HbA1c-waarde was dat jaar ruim boven de tien procent. Hij had niet het idee dat de situatie nog ging veranderen.

Laten we het nu over Charlie hebben: Charlie werd op negenjarige leeftijd gediagnosticeerd met type 1 diabetes. Ondertussen is hij 25 jaar oud en gebruikt een insulinepomp in combinatie met CGM. Hij gaat nu een paar maanden elke dag na zijn werk naar de sportschool. Daarnaast probeert hij gezonder te lunchen en eet hij ’s avonds laat geen snacks meer. 

De laatste HbA1c-waarde van Charlie was 8,5 procent. Dat is een stijging ten opzichte van zijn laatste controle, toen zijn HbA1c-waarde 7,5 procent was. Zijn gewicht is nog hetzelfde als in de periode voordat hij naar de sportschool ging. 'Mijn HbA1c-waarden is hoger?', dacht Charlie. Hij was meteen zwaar gefrustreerd, aangezien hij de laatste zoveel had gedaan om gezond te leven. Daarna haalde hij even diep adem. En dacht hij even rustig over de situatie na. ‘Oké… mijn HbA1c-waarde is omhoog gegaan, dat betekent dat mijn bloedglucosespiegel gemiddeld hoger is dan het voorheen was’, stelt Charlie vast. ‘En dat betekent ... dat ik niet genoeg insuline binnenkrijg, ondanks dat ik probeer minder ongezond te eten en meer sport! Maar ik ben erg bang geweest voor lage bloedsuikers tijdens het sporten, waardoor ik daarvoor extra koolhydraten heb gegeten. Ik denk dat mijn waarden na het trainen omhoog zijn gegaan... wat betekent dat mijn bloedsuiker tijdens het trainen niet zo laag is als ik dacht dat het zou zijn. De volgende keer eet ik geen extra koolhydraten meer voor het sporten en zie ik wel wat er gebeurt. Halverwege mijn training zal ik mijn bloedsuiker controleren, om te kijken of het niet te laag is! Zo irritant, maar ik moet blijven experimenteren en mijn gewoontes aanpassen, want ik wil het trainen en gezond eten echt een deel van mijn leven maken. En ik wil dat mijn HbA1c-waarde lager is. Ik kan het. Ik moet alleen geduld hebben.’

Het verschil tussen de reacties van George en Charlie

Het verschil tussen de reactie van George en Charlie op hun HbA1c-waarde (en de impact op hun bloedglucosespiegel in het algemeen) is dat George zich de waarde heel erg persoonlijk aantrekt. Charlie gebruikt zijn HbA1c-waarde om na te gaan welke van zijn gewoontes ervoor zorgen dat hij zijn doelen niet bereikt. 

Je bloedsuiker is slechts een waarde. Je HbA1c-waarde is slechts een waarde. Het heeft niets te maken met je eigenwaarde, je intelligentie, je vaardigheden of dat je goed of slecht bent in het beheersen van je diabetes. Het is gewoon een waarde, maar je HbA1c-waarde en bloedsuiker kunnen wel helpen om belangrijke informatie te onthullen. Dan kun je denken aan:

• Misschien krijg je niet genoeg insuline.
• Misschien krijg je ’s ochtends te veel insuline en ’s nacht te weinig insuline.
• Misschien vind je het moeilijk om uit te vinden wat je moet eten en zou het de moeite waard zijn om eens met een voedingsdeskundige, diëtist of gezondheidscoach te praten. 
• Misschien is je infusieset niet meer de juiste en is het tijd om een ​​ander type te proberen. 
• Misschien word je geconfronteerd met een enorme uitdaging op een ander vlak in je leven en heb je niet zoveel energie voor je diabetes als je normaal gesproken hebt.
• Misschien heeft je huidige trainingsarbeid geen invloed op je bloedsuiker zoals je had verwacht en is het tijd om de manier waarop je jouw bloedsuiker op het trainen voorbereidt te veranderen. 
• Misschien heb je gewoon hulp nodig – tijd voor een afspraak met je arts!

Je bloedsuiker de hele dag door, 24 uur per dag, beheersen is geen gemakkelijke taak en dat zal het ook nooit worden. Als de dingen niet gaan zoals je wilt en je het moeilijk hebt, onthoud dan dat de waarde niets zegt over jou. Het is het bewijs dat een leven met diabetes elke dag een uitdaging is.”

Over Ginger Vieira

Ginger Vieira heeft sinds 1999 type 1 diabetes en coeliakie. In 2014 is de diagnose fibromyalgie daar bijgekomen. Zij is de auteur van Dealing with Diabetes Burnout & Emotional Eating with Diabetes en Your Diabetes Science Experiment & Pregnancy with Type 1 Diabetes: Your Month-to-Month Guide to Blood Sugar Management. Ginger is ook Editorial Director bij DiabetesDaily. Ze studeerde Professional Writing en heeft ervaring met cognitief coaching, vloggen, professioneel gewichtheffen, personal training, Ashtanga-yoga en het geven van motiverende lezingen.