Diabetesburn-out: waarom het heel normaal is en hoe je je erdoorheen slaat

Eigenlijk houdt het je de hele dag door bezig. Diabetes type 1? Dat is fulltime.

Een pasgeboren baby is tenminste nog schattig en werpt je zo af en toe een betoverende glimlach toe. Diabetes type 1 geeft je elke dag een stuk of vijf nieuwe gaatjes in je vingers om zijn ontembare verlangen naar je bloed te stillen.

Ondanks dat je als je diabetes type 1 hebt maar al te goed weet dat deze ziekte elke dag opnieuw veel werk, verantwoordelijkheid en zelfs fysieke pijn met zich meebrengt, schrikken en schamen velen onder ons zich toch als ze even niet de energie of kracht kunnen opbrengen om ermee om te gaan.

Burn-outs zijn er in vele soorten en maten…

Misschien zie je het even niet zitten omdat je waarden tijdens de sport die je al drie jaar beoefent steeds weer dalen, wat je ook probeert. Misschien zit je middenin een scheiding en heb je minder aandacht voor andere aspecten van je leven, waaronder je diabetes.

Of misschien ben je er gewoonweg helemaal klaar mee: koolhydraten tellen, spuitplekken, vingerprikken, bloedsuikerwaarden, dipjes, pieken, je continue glucosemeter die je om drie uur ‘s nachts wekt terwijl jij op dat moment – heel begrijpelijk – alleen maar wilt slapen.

En niet alleen de reden erachter, maar ook de manier waarop die burn-out zich uit, kan erg variëren: van complete verwaarlozing van je diabetes tot aan een situatie waarin je je bloedsuiker nog wel goed in het gareel houdt, maar er intussen emotioneel helemaal aan onderdoor gaat.

Een burn-out ontstaat soms juist wanneer je alles goed doet, al enkele jaren op rij een perfecte A1c hebt en je ouders, je partner of je artsen tevreden houdt. Soms is een burn-out gewoonweg het gevolg van het leven met diabetes. Om hulp vragen is in veel gevallen ontzettend moeilijk, omdat het kan voelen alsof je opgeeft, alsof de diabetes heeft gewonnen.

5 stappen om je door je burn-out heen te slaan (in plaats van ervoor weg te lopen)

1.Erken dat je een burn-out hebt. Deze eerste stap klinkt simpel, maar kan wel eens moeilijker zijn dan de rest, omdat het erkennen van een burn-out betekent dat je erkent dat er een probleem is, dat je toch niet zo sterk bent als je dacht. Het te erkennen betekent hulp inschakelen en jezelf toestaan het echt te voelen, en dat is nooit eenvoudig – zelfs als je zelf de enige persoon bent die je om hulp vraagt.

We doen zo ons best om alles wat de diabetes ons voor de voeten gooit de baas te blijven en onze artsen, onze partners en onze ouders tevreden te stellen, dat we onszelf niet altijd toestaan echt te voelen wat we doormaken. Jezelf toestaan je burn-out te ‘voelen’, betekent dat je het accepteert. Je geeft jezelf toestemming om je zo te voelen, of dat nu gefrustreerd, moe, depressief, overweldigd, of gewoon boos is, omdat de diabetes een van de uitdagingen is die je elke dag opnieuw weer aan moet gaan.

Geef jezelf de kans om het te voelen, laat het maar gebeuren. Zolang je goed genoeg op je diabetes blijft letten dat het veilig is (het hoeft dus zeker even niet perfect te zijn) en jezelf gezond genoeg houdt om niet op de eerste hulp te belanden, mag je best even toegeven aan dat gevoel. Iedereen met welke vorm van diabetes dan ook heeft het recht om er zo af en toe even helemaal klaar mee te zijn.

2.Trek een plan voor jezelf. In deze volgende stap gaat het erom een plan te trekken om je door je burn-out heen te slaan. Hoe belangrijk het ook is om jezelf de kans te geven je burn-out te accepteren en te voelen, het is niet gezond om te lang in deze modus te blijven steken. Stel jezelf daarom de vraag hoe lang je in deze fase mag blijven hangen. Het antwoord is heel persoonlijk, misschien heb je een week nodig, misschien twee, of misschien wel drie maanden!

Door jezelf een tijdskader te geven, een eindpunt, kun je je op een constructievere manier een weg banen door je burn-out. De volgende fase staat namelijk in het teken van veranderingen doorvoeren. Dat betekent niet per definitie dat je iets moet veranderen in hoe je met je diabetes omgaat, het kunnen ook veranderingen in andere aspecten van je leven zijn, om bijvoorbeeld stress of druk weg te nemen en jezelf zo meer ruimte en tijd te bieden voor je diabetes.

Als drukke ouder zou je bijvoorbeeld een hulp in de huishouding kunnen nemen die eens per week je hele huis schoonmaakt – in ieder geval voor een paar maanden, tot je alles weer op de rit hebt. Studeer je en heb je daarnaast twee bijbaantjes, zou je wat extra rust kunnen inbouwen zodat je je voldoende kunt focussen op je opleiding en je gezondheid. Of misschien heb je een hekel aan je baan, werk je non-stop en heeft dat een negatieve impact op elk aspect van je leven, en dan vooral op je diabetes. Kortom: kijk eens naar het grotere geheel en bedenk voor jezelf welke veranderingen – groot of klein – je kunt doorvoeren om je leven meer in balans te brengen.

3.Stel realistische doelen voor voeding en sport. Een van de belangrijkste dingen die je als je diabetes hebt veel stress kunnen opleveren, is de continue druk om perfecte keuzes te maken op het gebied van voeding en sport. En dat iedereen om je heen denkt je te moeten vertellen wat je beter wel of niet kan eten, helpt daar zeker niet bij. (Newsflash: waarschijnlijk kunnen zij die donut ook beter laten staan!)

Van een totale burn-out gelijk overgaan op het perfecte eetpatroon en de ultieme sportroutine is niet erg realistisch en de kans dat het niet lukt is vrij groot, met nog meer negatieve gevoelens en vermoeidheid als gevolg. Kies in plaats daarvan zodra je er klaar voor bent één nieuw iets dat je voor je gezondheid gaat doen. Je zou bijvoorbeeld tijdens je lunchpauze kunnen gaan wandelen, of het plan kunnen opvatten om op maandag, dinsdag en donderdag direct uit je werk naar de sportschool te gaan. Of misschien besluit je wel om elke dag te beginnen met een vers ontbijtje, of je suikerintake te beperken tot één keer iets lekkers per dag. Wat het ook is, houd het simpel, specifiek en klein. Gaat dit goed, zou je er over een maand of twee weer een nieuwe goede gewoonte aan kunnen toevoegen.

4.Stel haalbare doelen voor je bloedsuikerspiegel. Dat principe van simpel, specifiek en klein gaat ook zeker op bij het kiezen van nieuwe gewoontes in de omgang met je diabetes. Je hoeft echt niet van de ene op de andere dag weer alles perfect op de rit te hebben. Bedenk in plaats daarvan één ding dat je kunt doen om je bloedsuikerspiegel te verbeteren. Je zou bijvoorbeeld elke ochtend als je wakker wordt je waarden kunnen controleren, of ‘s avonds bij het eten zorgvuldiger de benodigde hoeveelheid insuline kunnen bepalen om de nacht steady door te komen, of misschien is het al genoeg om je glucosemeter altijd bij je te hebben en valt de rest dan vanzelf op zijn plek.

Simpel, specifiek en klein. Stap voor stap. Na een maand of twee zou je hieraan, als je er klaar voor bent, de volgende nieuwe gewoonte kunnen toevoegen. Oh, en schakel ook zeker de hulp in van je arts en diabetesverpleegkundige. Vraag je hun liever niet om hulp, is het misschien tijd om een nieuwe arts en/of diabetesverpleegkundige te zoeken. Omring jezelf met een team van zorgverleners waar je op kunt bouwen!

5.Wees trots op jezelf. Het is niet gemakkelijk. Ook als alles soepeltjes verloopt en je waarden vrijwel perfect zijn, is dat omdat jij daar keihard voor werkt. En ook als je waarden hoog zijn, werk je nog steeds keihard om jezelf elke dag in leven te houden. Wees dus trots op jezelf, voor wat je elke dag op je schouders meetorst, want een leven met diabetes is veel meer werk dan iemand die het niet heeft ooit zal kunnen begrijpen.

Je mag er best zo af en toe doorheen zitten, een burn-out hebben. Sta het toe, laat het gebeuren, en sla jezelf er dan doorheen. Haal even diep adem – en onthoud dat je absoluut niet de enige bent op deze planeet met een beroerde alvleesklier.

Door Ginger Vieira

Disclaimer:

De standpunten en meningen in dit artikel zijn die van de geïnterviewde patiënt en weerspiegelen niet noodzakelijk de officiële positie of productclaims van Medtronic. Dit artikel is niet geschreven met enige verplichting of verwachting richting de patiënt om producten van Medtronic te gebruiken, te promoten of te kopen. Deze patiëntgetuigenis bevat niet alle noodzakelijke informatie voor de juiste zorg en behandeling van patiënten met diabetes. Voor zorg en behandeling van diabetes wordt u doorverwezen naar uw zorgverlener en of arts. Als zodanig kunnen personen geen beroep doen op de hierin gepresenteerde informatie over een behandelingsprogramma of het behandelen van patiënten met diabetes.